“Trong các vị thuốc Đông y có một loại gọi là đông trùng hạ thảo (cũng gọi hạ thảo đông trùng hoặc trùng thảo), mùa đông nó là côn trùng, mùa hè nó lại là cỏ. Chuyện gì xảy ra vậy? Hóa ra, nó là do một loại khuẩn đông trùng hạ thảo giống như khuẩn, penexilium thuộc loại khuẩn túi bào tử của thực khuẩn, sống kí sinh trong cơ thể ấu trùng của con dơi thuộc bộ côn trùng có vảy có cánh. Mùa đông, ấu trùng sống trong bùn, loại khuẩn này sẽ chui vào trong thân của ấu trùng, hút chất dinh dưỡng của cơ thể ấu trùng, mọc ra các thể sợi khuẩn, trong một số ngày từ mùa đông chuyển sang mùa hè, tổ chức dạng sợi chân khuẩn dần dần ăn hết phần bên trong ấu trùng. Cuối cùng chỉ còn lại lớp vỏ của ấu trùng đã chết, bên trong là tổ chức dạng sợi chân khuẩn dày đặc (nhân khuẩn)! Điều tuyệt diệu hơn là vào mùa hè, những nhân khuẩn này sinh trưởng phát dục, từ miệng của “ấu trùng” vươn ra một cái gậy nhô lên trên mặt bùn, ở giữa gậy mập hai đầu hơi nhọn, bên ngoài sinh ra một vài khối cầu nhỏ, bên trong còn trốn không ít đời sau của đông trùng hạ thảo (bào tử bao tử)!
Có thể thấy, đông trùng hạ thảo là một loại khuẩn mùa đông ăn trùng đến mùa hè lại lớn lên; lớp vỏ ngoài của nó là một con côn trùng, bên trong trên thực tế lại là một loại thực khuẩn.
Đông trùng hạ thảo sinh trưởng ở nơi ẩm ướt trong rừng như Tứ Xuyên, Tây Tạng, Vân Nam, Quế Châu, Thanh Hải, Cam Túc của Trung Quốc. Trung Quốc từ lâu đã dùng nó làm vị thuốc tẩm bổ, có công hiệu cho thận, phổi, bổ tủy, chống viêm máu…
Hiện tượng thực vật tiêu diệt côn trùng trong giới tự nhiên vốn không phải là độc nhất. Con người không chỉ trực tiếp dùng khuẩn ăn trùng (đông trùng hạ thảo) làm dược liệu, mà còn dùng hiện tượng tự nhiên khuẩn diệt côn trùng này để tạo ra một số biện pháp chống lại côn trùng có hại.
Ví dụ, khuẩn gậy tô vân kim có thể chui vào trong bụng côn trùng gây hại sinh trưởng, tiết ra chất độc, khiến cho côn trùng không ăn, không hoạt động được, còn bị “đi lỏng” mà chết. Vi khuẩn này đối với rất nhiều côn trùng gây hại như sâu ngô, bướm phượng ở cam quýt, và cả sâu róm thông đuôi ngựa… đều có hiệu quả tiêu diệt tốt. Loại khuẩn nghệ Trung Quốc phát hiện cũng vậy, nó giống như đông trùng hạ thảo ăn hết sâu đục ruột đậu tương. Loại khuẩn nghệ này cũng là thiên địch của loài tằm nhà và tằm tạc. Cho nên, các nhà vi sinh vật và những người làm công tác bảo vệ thực vật, hiện nay đã chú ý nghiên cứu con đường mới sử dụng khuẩn để tiêu diệt côn trùng gây hại.”